Πώς μπορεί να επηρεάσει η ύπαρξη γυναικολογικού καρκίνου ή η θεραπεία του, τη γονιμότητα της γυναίκας; Τι μπορεί να κάνει σε περίπτωση που βρίσκεται σε ηλικία γονιμοποίησης;
Πολλά είναι τα ερωτήματα που ταλανίζουν μία γυναίκα, εκτός από την αντιμετώπιση της ίδιας της ασθένειας που βιώνει.
Η Δρ. Χριστίνα Γουδέλη, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επιστημονική Συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Γυναικολογίας, δίνει τις απαντήσεις στα συνήθη ερωτήματα.
Επηρεάζει η θεραπεία του γυναικολογικού καρκίνου την γονιμότητα της γυναίκας;
Η θεραπεία του γυναικολογικού καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο καρκίνος των ωοθηκών ή ο καρκίνος του ενδομητρίου, που κυρίως περιλαμβάνει χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες, μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα της γυναίκας.
Σίγουρα, η γονιμοποίηση δεν πρέπει να γίνεται για όσο διάστημα η ασθενής υποβάλλεται σε χημειοθεραπείες, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεταλλάξεις κατά τη γονιμοποίηση ή την ανάπτυξη του εμβρύου και σε τερατογενέσεις.
Πώς μπορεί η γυναίκα να διατηρήσει τη γονιμότητά της μετά τη θεραπεία γυναικολογικού καρκίνου;
Η κυτταροτοξικότητα των χημειοθεραπειών είναι εντονότερη κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η ωοθηκική λειτουργία-επάρκεια αποθήκης ωοθυλακίων. Για την προστασία των αποθεμάτων της ωοθήκης συστήνεται η χορήγηση αγωνιστών GnRH ώστε να προκληθεί τεχνητή και αναστρέψιμη εμμηνόπαυση. Επίσης, εάν υπάρχει μικρό χρονικό περιθώριο (τουλάχιστον 15ημερών) γίνεται λήψη ωαρίων προς κατάψυξη μετά από πρόκληση ωορρηξίας πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας. Σε μικρότερης ηλικίας ασθενείς (προ της ήβης) γίνεται λήψη ωοθηκικού ιστού λαπαροσκοπικά, ο οποίος επανεμφυτεύεται μετά το πέρας της χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας, ακόμη και 10 χρόνια μετά.
Μετά από πόσο καιρό από τη θεραπεία μπορώ να μείνω έγκυος;
Συνιστάται ο χειρισμός για εγκυμοσύνη να πραγματοποιείται μετά από τουλάχιστον 2 χρόνια.
Εάν μία γυναίκα διαγνωστεί με γυναικολογικό καρκίνο κατά τη διάρκεια της κύησης, πρέπει να προβεί σε έκτρωση;
Σε περίπτωση που διαγνωσθεί κακοήθεια κατά την εγκυμοσύνη ακολουθείται ο εξής γενικός κανόνας, που φυσικά εξαρτάται από το πάσχον όργανο και τη τρίμηνο της κύησης. Γενικά, στο 1ο τρίμηνο συνήθως αποφασίζεται διακοπή της κύησης, στο 2ο τρίμηνο επιτρέπονται οι χειρουργικές παρεμβάσεις και τέλος εάν η διαγνωση γίνει στο 3ο τρίμηνο συναποφασίζεται η χορήγηση χημειοθεραπευτικού σχήματος και η επίσπευση του τοκετού ανάλογα της ωριμότητας του εμβρύου.
Ποιος ο ρόλος της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στη διατήρηση της γονιμότητας;
Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή είναι σημαντικό εργαλείο στη διατήρηση της γονιμότητας σε νεοπλασματικούς ασθενείς. Πλέον, έχει καθιερωθεί η κατάψυξη ωαρίων (γονιμοποιημένων εάν υπάρχει σύντροφος ή μη) και σπανιότερα η κατάψυξη ωοθηκικού ιστού ως μέσο πρόληψης της ωοθηκικής ανεπάρκειας μετά από χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία. Η ορμονική αγωγή δεν είναι πλέον απαραίτητη και σε όγκους που αντενδείκνυται μπορεί να γίνει λήψη ωαρίων σε φυσικό κύκλο. Η απόφαση της γονιμοποίησης και ολοκλήρωσης μιας κύησης είναι απόφαση των θεραπόντων ιατρών της ασθενούς σε σχέση πάντα με την επιθυμία της (ιατρός υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, γυναικολόγος, παθολόγος ογκολόγος). Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε την ψυχολογική υποστήριξη που χρήζει η ασθενής ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει όλες αυτές τις προκλήσεις για την υγεία της.